Ung thư đại tràng là loại ung thư đứng thứ hai về số ca mắc trong top 10 loại ung thư phổ biến, với trung bình 44 người được chẩn đoán mắc bệnh mỗi ngày. Các bác sĩ cảnh báo rằng ung thư đại tràng giai đoạn đầu thường không có triệu chứng. Khi bệnh nhân đến khám với các triệu chứng rõ ràng, phần lớn đã ở giai đoạn giữa hoặc muộn. Do đó, cần chú ý đến 7 dấu hiệu quan trọng để phát hiện sớm bệnh.
Theo Sohu, dữ liệu đăng ký ung thư của Cục Quản lý Sức khỏe Quốc gia Trung Quốc, vào năm 2021, có 16.238 ca chẩn đoán mới mắc ung thư đại tràng, với tỷ lệ 38,4/100.000 người. Gần 90% số ca mắc xảy ra ở những người trên 50 tuổi. Thống kê về nguyên nhân tử vong năm 2023 của Bộ Y tế cho thấy 6.791 người đã qua đời do ung thư đại tràng. Để giảm tỷ lệ mắc và tử vong, việc sàng lọc sớm bằng xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân và nội soi đại tràng đóng vai trò quan trọng.
Các nghiên cứu trong và ngoài nước cho thấy ung thư đại tràng đang có xu hướng trẻ hóa. Tỷ lệ mắc bệnh ở nhóm 45-49 tuổi đã tăng từ 40,63/100.000 người năm 2010 lên 48,18/100.000 người năm 2021. Bác sĩ Tạ Văn Bân, Trưởng khoa Tiêu hóa tại Bệnh viện Liên hợp Đô thị Đài Bắc, nhấn mạnh rằng ung thư đại tràng giai đoạn đầu không có triệu chứng. Khi bệnh nhân phát hiện triệu chứng và đến khám, hầu hết đã ở giai đoạn giữa hoặc muộn, khiến việc điều trị trở nên phức tạp và khó khăn hơn.
Ông cho biết ung thư đại tràng có thể được phát hiện sớm và điều trị hiệu quả thông qua sàng lọc định kỳ. Nếu phát hiện sớm và điều trị kịp thời, tỷ lệ sống sót trên 90%. Tuy nhiên, nếu bệnh tiến triển đến giai đoạn 4, tỷ lệ sống sót sau 5 năm chỉ còn khoảng 15-16%. Theo kinh nghiệm từ các nước châu Âu và Mỹ, việc thực hiện xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân mỗi 1-2 năm có thể giảm tỷ lệ tử vong do ung thư đại tràng từ 18-33%.
7 dấu hiệu phổ biến của ung thư đại tràng:
Phân có máu hoặc chất nhầy
Thay đổi thói quen đi vệ sinh (lúc tiêu chảy, lúc táo bón)
Phân nhỏ hơn bình thường
Tiêu chảy hoặc táo bón thường xuyên
Giảm cân không rõ nguyên nhân
Thiếu máu
Cảm giác mót rặn nhưng đi vệ sinh không hết phân
Các yếu tố nguy cơ gây ung thư đại tràng:
Béo phì
Ít vận động
Hút thuốc lá
Tiền sử gia đình có người mắc ung thư đại trực tràng
Bác sĩ khuyến nghị nên ăn nhiều rau củ quả, hạn chế thịt đỏ và thực phẩm nhiều dầu mỡ, duy trì tập thể dục thường xuyên và thực hiện kiểm tra định kỳ bằng xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân và nội soi đại tràng. Từ ngày 1/1/2025, Cục Quản lý Sức khỏe Quốc gia sẽ cung cấp dịch vụ xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân miễn phí 2 năm/lần cho người từ 45-74 tuổi, cũng như cho nhóm 40-44 tuổi có bố mẹ, anh chị em hoặc con cái từng mắc ung thư đại tràng. Nếu kết quả xét nghiệm phân dương tính, cần thực hiện nội soi đại tràng để kiểm tra chuyên sâu.
Xem thêm: Đây là danh sách các chất gây UT đã được chứng minh, mỗi miếng bạn ăn đều đang nuôi dưỡng tế bào UT
Năm 2017, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Trung Quốc đã công bố danh sách các chất gây ung thư do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) tổng hợp. Danh sách này phân loại các tác nhân gây ung thư thành năm nhóm (1, 2A, 2B, 3, 4), trong đó nhóm 1 bao gồm những chất đã được chứng minh có khả năng gây ung thư ở người.
Dưới đây là bảy nhóm thực phẩm có chứa các chất thuộc nhóm 1 trong danh sách này:
1. Thực phẩm bị mốc – Nguy cơ ung thư gan
Theo bác sĩ Lục Âm Anh, chuyên gia tại Bệnh viện ở Trung Quốc, việc tiêu thụ thực phẩm bị mốc có thể làm tăng nguy cơ ung thư gan. Nguyên nhân là do aflatoxin – một trong những chất gây ung thư mạnh nhất, đã được WHO xếp vào nhóm 1 từ năm 1993.
2. Cá muối – Nguy cơ ung thư vòm họng
Cá muối kiểu Trung Quốc đã được WHO xác định là tác nhân gây ung thư từ năm 2012. Các nghiên cứu chỉ ra rằng quá trình ướp muối và làm khô cá có thể tạo ra nitrosamine – một chất có thể gây ung thư vòm họng, đặc biệt phổ biến ở miền Nam Trung Quốc và Đông Nam Á.
3. Trầu cau – Nguy cơ ung thư khoang miệng
Theo một cuộc khảo sát tại Hồ Nam, 90% bệnh nhân ung thư miệng có tiền sử nhai trầu cau. Chất arecoline trong trầu cau có thể gây biến đổi niêm mạc miệng, làm tăng nguy cơ ung thư khoang miệng.
4. Rượu bia – Nguy cơ ung thư thực quản
Một nghiên cứu đăng trên tạp chí Cell Research (2020) cho thấy người Đông Á có tỷ lệ đột biến gene ALDH2 cao, làm giảm khả năng chuyển hóa ethanol trong rượu thành chất vô hại. Điều này khiến acetaldehyde tích tụ trong cơ thể, làm tăng nguy cơ ung thư thực quản.
5. Thuốc lá – Nguy cơ ung thư phổi
Hút thuốc lá và tiếp xúc với khói thuốc là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư phổi. Theo bác sĩ Trương Vĩnh Sinh (Bệnh viện Đông Phương, Trung Quốc), khói thuốc chứa hơn 7.000 hợp chất hóa học, trong đó hàng trăm chất độc hại và nhiều chất gây ung thư như nicotine và hắc ín.
6. Thực phẩm nướng, chiên rán – Nguy cơ ung thư dạ dày
Các nghiên cứu tại Trung Quốc chỉ ra rằng hơn 50% bệnh nhân ung thư dạ dày trong độ tuổi 30-40 có thói quen ăn đồ nướng hoặc chiên rán. Những món ăn này chứa benzo[a]pyrene, một chất có khả năng gây đột biến tế bào và làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày.
7. Đồ uống quá nóng – Nguy cơ ung thư thực quản
Theo một báo cáo trên The Lancet Oncology (2016), uống nước nóng trên 65°C thường xuyên có thể làm tổn thương niêm mạc thực quản, dẫn đến viêm mãn tính và làm tăng nguy cơ ung thư thực quản.
Lời khuyên từ chuyên gia
Để bảo vệ sức khỏe, các chuyên gia khuyến cáo:
– Hạn chế tiêu thụ thực phẩm đã bị mốc hoặc lên men không kiểm soát.
– Giảm lượng cá muối, thực phẩm chiên rán và đồ nướng trong khẩu phần ăn.
– Tránh hút thuốc và hạn chế uống rượu.
– Không uống nước quá nóng, nên để nhiệt độ nước dưới 60°C trước khi uống.
Những thực phẩm kể trên không phải là nguyên nhân duy nhất gây ung thư, nhưng việc hạn chế hoặc loại bỏ chúng khỏi chế độ ăn sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh. Ung thư có thể phòng ngừa được nếu duy trì lối sống lành mạnh và chế độ ăn uống khoa học.
Nguồn: https://giaitri.thoibaovhnt.com.vn/7-dau-hieu-canh-bao-ung-thu-khi-phat-hien-thuong-da-o-giai-doan-giua-hoac-muon-902013.html
